اگر از هر فروشنده ابزاری درباره سنگ فرز بپرسید، اولین چیزی که به ذهن او میرسد سنگ فرز دستی است. فرز، ابزاری چندکاره بوده که از آن برای برش، شکلدهی و سنبادهزنی استفاده میشود. اگر با چوب، فلز یا سنگ سروکار دارید، فرز تا حد زیادی کارها را آسان میکند؛ همچنین فرز ابزاری ضروری برای کسانی است که با فلز کار میکنند.
مقایسه فرز ، سنگ مستقیم و فرز نجاری
فرز انواع مختلفی دارد که هرکدام برای مصارف خاصی کاربرد دارند. در ادامه به مقایسه ۳ نوع فرز، چگونگی عملکرد و زاویه آن می پردازیم :
دستگاه سنگ مسقیم
کار فرز انگشتی شباهت زیادی به سنگ مستقیم دارد با این تفاوت که در این دستگاه بهجای دیسک، سری با عملکردی مشابه دریل قرار میگیرد. سری که برای سنگزنی در فرز انگشتی استفاده میشود بسیار کوچک بوده و برای سایش و صاف کردن لبه فلزات سخت بسیار مناسب است.
کاربرد سنگ فرز چیست ؟
فرز برای سایش طراحی شده اما این دستگاه ابزاری همه کاره است و به دلیل محبوبیت زیاد آن، تولیدکنندگان سعی بر آن داشتهاند تا آن را تغییر داده و آن را برای کاربردهای بیشتر طراحی کنند.
- سنگ زنی دلیل اصلی خرید سنگ فرز است. زاویه چرخ این دستگاه به شما این امکان را میدهد که گوشههای تیز، جای جوش روی فلزات و موارد مشابه را از بین ببرید و ظاهری صاف ایجاد کنید.
- یکی از کاربردهای رایج این دستگاه، سنباده زنی و آمادهسازی سطح کار پیش از پرداخت است. با استفاده از پد مخصوص سنباده، رنگ قدیمی یا نقاط زبر بهراحتی از بین میروند. پدهای سنباده ارزانتر از تیغههای رنده هستند، به همین جهت قبل از رنده کردن سطح چوب، ابتدا آن را با فرز سنباده میزنند.
- برش یکی از کارهایی است که با استفاده از فرز بهراحتی قابل انجام است. با نصب ملحقات مختلف؛ سنگ، کاشی، بتون، فلز یا حتی مواد نرمتر مانند پلاستیک، چوب و PVC را میبرند.
مینی فرز
به طور کلی، مینی فرز دستگاهی است که صفحاتی با ابعاد ۱۸ سانتیمتر یا کوچکتر روی آن نصب میشود. مینی فرز برای ایجاد انواع برش و سنگزنی و به خصوص مواقعی که قابل حمل بودن و قدرت مانور مهم است، مناسب است. مینی فرز ۱۰ سانتیمتری یا ½ اینچی یا ۱.۲۷ سانتیمتری از پرطرفدارترین نوع مینی فرز هستند. طول مینی فرز حدوداً برابر ۳۰ سانتیمتر بوده و مدلهای مختلفی دارد. مینی فرز در انواع مختلف برقی، بی سیم و بادی وجود دارد.
روی مینی فرز صفحاتی با قطر ۱۸ سانتیمتر نصب میشود. کوچکترین قطر صفحه که برای کارهای ظریف به کار میرود ۷.۵ سانتیمتر است.
ویژگیهای مینی فرز
- موتور بدون زغال (Brushless) همانگونه که از اسمش مشخص است با ذغال کار نکرده و درنتیجه نیازی هم به تعویض ذغال ندارد و کارایی مدلهای شارژی را افزایش میدهد، سریعتر خنک شده و طول عمر ابزار را افزایش میدهد.
- سیستم ضدقلاب (Kick Back Stop) وقتی احساس کند که صفحه گیر کرده است موتور را در کسری از ثانیه متوقف میکند و اجازه نمیدهد که دستگاه به دلیل گیر کردن صفحه، ناگهان تکان خورده و از دست شما خارج شود.
- کلید ضامن، از روشن شدن اتفاقی و تصادفی دستگاه جلوگیری میکند. اگر چنین ضامنی وجود نداشته باشد ممکن است اتفاقی دست شما روی کلید دستگاه رفته و موتور آن روشن شود که ممکن است به شما آسیب برساند.
- دسته ضد لغزش دستگاه از کرختی و بیحسی دست جلوگیری کرده و امکان کنترل راحت دستگاه را فراهم میکند. این ویژگی برای مواردی که مدت زمان زیادی با فرز کار میکنید کاربرد دارد.
- دیمر یا سرعت متغیر اجازه میدهد تا سرعت صفحه را کنترل کنید و در مواقعی که دما بالا میرود و ممکن است قطعه کار بسوزد، سرعت آن را کم کنید.
فرز شارژی
فرز بیسیم یا شارژی، نیروی مورد نیازش را از باتری تامین میکند و برای مواقعی که به برق دسترسی نداشته یا باید روی نردبان یا داربست بایستید خیلی به کار میآید. موتورهای الکتریکی بدون ذغال و باتریهای لیتیومی شارژ مورد نیاز دستگاه را بهخوبی و تا مدت زیادی تأمین میکنند. مانند تمام ابزارهای شارژی دیگر تکنولوژی شارژ سریع، مدت زمان لازم برای شارژ باتری را کاهش میدهد. برخلاف تصویر اکثر کاربران شارژ سریع باتری را خراب نمیکند بلکه عمر آن را افزایش میدهد، زیرا زمان کمتری باتری به شارژ متصل میماند. گرما در شارژ سریع بیشتر است ولی بازهم زمان کمتری باتری گرما میبیند درنتیجه طول عمر آن افزایش میابد. حداقل زمان لازم برای شارژ باتری ۶ آمپرساعتی برابر نیم ساعت است. وزن فرز بیسیم حداقل ۹۰۰ گرم بیشتر از مینی فرز برقی است.
فرز آهنگری و فرز سنگ بری
فرزهایی که صفحه ۱۸ اینچی (۴۵.۷۲ سانتیمتری) روی آن نصب میشود فرز آهنگری بوده و فرزهایی که صفحاتی با قطر ۱۸ و ۲۳ سانتیمتر روی آن نصب میشود فرز سنگ بری است. فرز آهنگری و سنگ بری با قدرت بالا، بیشتر برای برشهای عمیق در سطوح بزرگ و سخت طراحیشدهاند. اغلب فرزهای آهنگری و سنگ بری برقی بوده و موتوری قدرتمند دارند. فرز آهنگری مناسب، معمولا موتوری با قدرت ۳ اسب بخار یا بیشتر دارد. قدرت فرز سنگ بری بیش از ۵ اسب بخار بوده و به همین جهت ممکن است وزن آن نسبتاً سنگین باشد. مینی فرز وزنی معادل ۲ کیلوگرم داشته اما فرز سنگین حدوداً ۷ کیلوگرم وزن و طولی معادل ۵۰ سانتیمتر دارد.
ویژگی های فرز سنگ بری
- سیستم محافظت در برابر اضافه بار، دستگاه را در مواقعی که با آن کار سنگین انجام میدهید حفظ میکند و از آسیب به دستگاه جلوگیری میکند.
- ازآنجاکه موتور فرز سنگ بری زغالی بوده، برخی از مدلها مجهز به سیستم خاموشی خودکار هستند که وقتی زمان تعویض ذغال فرا رسیده باشد، دستگاه را خاموش کرده تا از خراب شدن موتور جلوگیری کند.
- دسته فرز قابل تنظیم یا جداشدنی
- برخی از فرزهای سنگ بری متعلقاتی دارند که با نصب آنها روی فرز میتوان دستگاه را به جاروبرقی متصل کرد تا گرد و خاک و آلودگیهای برش یا سنبادهکاری را جمعآوری کند.
مقایسهی فرزهای مختلف
هنگام مقایسه فرزها تنها کافی چند نکته زیر را بررسی کنید:
اندازه صفحه سنگ فرز
این عدد حداکثر قطر دیسک قابل استفاده در دستگاه و درنتیجه عمق برش را نشان میدهد. صفحات ۱۸ سانتیمتری امکان کار در عمق و فضای بیشتر را فراهم میکنند. اگر میخواهید از صفحه فرز ۱۸ سانتیمتری یا بیشتر استفاده کنید باید فرز سنگ بری بخرید.
قدرت سنگ فرز
میزان قدرت فرز را معمولاً برحسب وات (بیشترین قدرتی که فرز میتواند با آن کار کند) اندازهگیری میکنند. میزان برق ورودی فرز برحسب آمپر و برای فرز شارژی برحسب ولت بیان میشود. میزان قدرت فرز بادی برحسب فوت مکعب بر دقیقه اندازهگیری شده و معمولاً میزان فشار پیشنهادی برای دستگاه را برحسب پوند بر مربع میسنجند. همچنین فرز سنگ بری و آهنگری را برحسب اسب بخار میسنجند. برای مثال مینی فرز ۱۰۰۰ وات یا یک کیلو واتی، اسب بخاری معادل ۱.۳۴ دارد.
سرعت سنگ فرز
زمانی که فرزها را برحسب سرعت آنها مقایسه میکنید باید به این نکته توجه داشته باشید که هرچه صفحه آن کوچکتر باشد، RPM یا میزان دور بر دقیقه آن بیشتر است. میزان RPM دستگاه را در زمانی که دستگاه تحت فشار نیست و در حالتی که بدون صفحه با بیشترین سرعت خود میچرخد میسنجند.
سرعت موتور فرز آهنگری بیش از ۸۵۰۰ دور در دقیقه است اما سرعت موتور فرز سنگ بری حدوداً برابر ۶۰۰۰ دور در دقیقه بوده اما قدرت بیشتری دارد.